لیست موضوعی
اخبار و مصاحبه
سرگذشت موسيقي سريال سه دونگ سه دونگ
یادداشت محمد مهدی گورنگی در نشریه نگاه کویر؛ با خود فكر ميكردم اگر اين خانواده باهم آواز بخوانند چه مي شود!؟
سرگذشت موسيقي سريال سه دونگ سه دونگ
محمد مهدی گورنگی، آهنگساز سریال تلویزیونی "سه دونگ سه دونگ": با خود فكر ميكردم اگر اين خانواده باهم آواز بخوانند چه مي شود!؟
یادداشت محمد مهدی گورنگی ، آهنگساز برجسته و با اخلاق ایران برای «نگاه کویر» و «ترانه خانه»؛
این روزها پخش سریال های مختلف از شبکه های سیما، حال و هوایی خاص به تلویزیون ایران داده است. یکی از این سریال ها؛ سریال « سه دونگ سه دونگ» به کارگردانی شاهد احمد لو است که از شبکه های استانی پخش می شود و مورد توجه بسیاری از مردم قرار گرفته است.
ترانه ی تیتراژ «سه دونگ سه دونگ» که با صدای خواننده خوش صدا و بی ادعای کشورمان «فریدون آسرایی» اجرا شده نیز توانسته است ارتباط بسیار خوبی با مخاطبین برقرار کند. آهنگساز موسیقی متن و تیتراژ این سریال کسی نیست جز محمدمهدی گورنگی آهنگساز خَلاق و با اخلاق ایران، که پیش از این ساخت موسیقی سریال فوق العاده محبوب «مسافری از هند» و سریال هایی چون «فقط به خاطر تو»،«كمكم كن»، «غريبانه»، «براي آخرين بار» و ... را در کارنامه موفق خود دارد .
با توجه به موفقیت سریال «سه دونگ سه دونگ» و موسیقی اش، از این آهنگساز صمیمی و اهل دل خواستیم که یادداشتی درباره ی ماجرای ساخته شدن موسیقی این سریال از آغاز تا پایان برایمان بنویسد که او نیز زحمتش را کشید.با هم یادداشت زیبای این آهنگساز با احساس و دوست داشتنی را که یکی از معدود حرفه ای های با اخلاق ِعرصه موسیقی ایران است، می خوانیم؛
«يكي از روزهاي بهمن ماه 1389 بود كه آقاي محمد صالحيان (تهيه كننده سريال) با من تماس گرفتند و گفتند سريالي طنز در دست تهيه دارند و در محله هاي جنوب شهرتهران مشغول فيلم برداري هستند.با آقاي صالحيان قبل از اين در دو مجموعه همكاري داشتم، سريال اتاق اكسيژن به كارگرداني آقاي مهدي مظلومي سال 1384 و سريال بايرام به كارگرداني آقاي مسعود نوابي سال 1386.آقاي صالحيان خلاصه اي از داستان را برايم شرح دادند و قرار بر اين شد تا در فرصتي مناسب براي مذاكرات بعدي ديداري داشته باشيم.
بعد از ملاقات با تهيه كننده و خواندن فيلم نامه ايده هايي خام و اوليه در ذهنم به مرور شكل ميگرفتند تا اينكه اواخر بهار امسال براي ديدن و درك بهتر فضاي سريال به محل فيلم برداري كه در محله قديمي سرچشمه تهران بود رفتم.
كوچه هايي كه گرد و غبارِ قدمتشان را يدك مي كشيدند و به سختي اتومبيل از گذرِ باريكشان عبور مي كرد و خانه اي قديمي و صميمي كه رازهاي آمدگان و رفتگان را در سينه داشت.
گروه مشغول تمرين و فيلمبرداري بودند، آنجا بود كه فضاي ذهني كه با خواندن فيلمنامه در سر داشتم، كم كم رنگ و بوي واقعيت به خود مي گرفت، به خصوص با ديدن آن محله و خانه قديمي و بازيگران پر توان ِ مجموعه.
ساعتي گذشت و در زمان استراحت، آفاي شاهد احمدلو كارگردان خوش ذوق سريال را ملاقات كردم.
ديدار بسيار خوب و مفيدي بود، من از ايده هاي اوليه اي كه براي موسيقي سريال در ذهن داشتم گفتم و ايشان از جاي جاي ِ فيلم نامه و حساسيتشان در موسيقي. از همان ابتداي صحبتمان دريافتم كه آقاي احمدلو موسيقي را خوب مي شناسد و آگاهي خوبي دارد، فهميدم كه با كارگرداني روبرو شده ام كه مي داند چه مي خواهد و براي موسيقي فيلم جايگاه ويژه اي قائل است. متوجه شدم كه او موسيقي اضافي نمي خواهد و موسيقي را در جاي خودش و هدفمند مي پسندد.
اين موضوع براي هر آهنگساز فيلمي بسيار خوشحال كننده است.ايده ي اوليه موسيقي تيتراژ ابتدايي مدتها قبل از اين ديدار در ذهنم شكل گرفته بود، ايده اي كه شايد جرقه اش از وجود يك خانواده ي نسبتا شلوغ در سريال زده شده بود.
با خود فكر ميكردم اگر اين خانواده باهم آواز بخوانند چه مي شود!؟ اين بود كه فكر نوشتن موسيقي كرال مرا رها نمي كرد.
با آقاي احمدلو اين ايده را مطرح كردم و ايشان گفت اگر فكر ميكني خوب مي شود پس حتما مي شود.
اما مشكل اينجا بود كه من خودم به اطمينان نرسيده بودم. آيا موسيقي آكاپلا (موسيقي براي گروه كر بدون همراهي ساز) براي يك سريال طنز مناسب است؟...
با اين حال دست به كار شدم و شروع به نوشتن اتودهاي اوليه ملودي كردم، چون فرصت كافي داشتم با خيالي آسوده اتودها را بررسي مي كردم تا بالاخره به ملودي دلخواه براي گروه كر رسيدم.
تناليته و فضايي كه براي موسيقي در نظر گرفته بودم با حال و هواي موسيقي ايراني سازگار بود و نزديك به آواز بيات اصفهان.
با توجه به فضا و مكان داستان تركيبي از موسيقي اصيل ايراني با موسيقي پاپ (مردم پسند) مناسب بود.
در ابتدا تصميم گرفتم كل موسيقي تيتراژ را به صورت آكاپلا بنويسم اما با فكر و تمركز بيشتر به اين نتيجه رسيدم كه سازها به مرور بايد به گروه كر بپيوندند تا جذابيت بيشتري براي شنونده ايجاد كنند، اين بود كه به اركستراسيون (سازبندي) هم فكر كردم. چه سازهايي مناسب ترند؟
سازهاي ايراني كه در موسيقي شهري ما كاربرد دارند همانهايي هستند كه امروزه در موسيقي سنتي ايراني استفاده مي شوند.تار، سه تار، ني، كمانچه، و... .
از ميان اين سازها كمانچه و تار را انتخاب كردم، كمانچه به خاطر توانايي در اجرايي طناز و تار به خاطر صداي شفاف و جذابيت صوتي اش و بالاخره تركيب اين سازها با اركستر زهي، سولو ويلن، ويلنسل، پيانو، سازهاي كوبه اي و بعضي صداهاي الكترونيك.ملودي و تنظيم تيتراژاول بعد از چند روز تمام شد و حال بايد دست به كار موسيقي متن و ترانه سريال مي شدم. چون قرار بر اين نبود كه سريال در مناسبت خاصي پخش شود،
آهسته آهسته اتودهاي موسيقي متن را بر اساس ملودي و تم اصلي تيتراژ اول مي نوشتم و گاهي هم به ترانه فكر مي كردم.
در همان ديدار اول با كارگردان يكي از صحبتهايي كه داشتيم در مورد ترانه بود،
ايشان آهنگي از يك خواننده نروژي را با تلفن همراه برايم پخش كرد، اين موسيقي را قبلا شنيده بودم.
آقاي احمدلو گفت من خيلي دوست داشتم ترانه سه دونگ سه دونگ مثل اين كار باشد، آيا مي شود از اين موسيقي به يك نحوي استفاده كرد؟
من گفتم فضاي حسي و ملوديك اين آهنگ و ذهنيت من براي موسيقي سريال دور از هم نيستند، من مي توانم حال و هواي اين موسيقي را در ترانه بگنجانم اما اثري كه ارائه خواهم داد يك موسيقي ايراني (پاپ ايراني) و مستقل خواهد بود.
در هنگام نوشتن موسيقي ترانه سه دونگ سه دونگ نيم نگاهي به آن موسيقي داشتم تا به خواسته كارگردان نزديك شوم، اورتور(مقدمه) ترانه سريال، الهامي از آن موسيقي به همراه دارد.
كارگردان با شنيدن اتود ترانه بسيار ابراز رضايت كرد.به مرور قطعات متن سريال هم نوشته و تنظيم مي شد.
با شاهد احمدلو چند قسمت را ديديم و براي هر سكانس به نتيجه مي رسيديم كه موسيقي نياز است يا خير.
او كار بلد بود و مي دانست كجا موسيقي مي خواهد و كجا سكوت...موسيقي متن با تصوير پيش مي رفت،بيشتر صحنه هاي سريال شاداب و طناز بود بنابراين بيشتر قطعات متن هم شادابي و نشاط را تداعي مي كرد.
تقريبا نود در صد موسيقي متن بر اساس تم اصلي تيتراژ اول بسط و گسترش (وارياسيون) يافته و تنظيم شدند.
نا گفته نماند كه من با خيال آسوده مشغول كار بودم كه زمزمه هاي پخش ماه رمضان آغاز شد.
ابتدا در حد حرف و زمزمه بود اما به يك باره تقريبا پنج روز مانده به ماه رمضان با من تماس گرفتند و گفتند پخش براي ماه رمضان قطعي شده!...
اين بود كه تجربه در آرامش و فرصت كار كردن در يك چشم بهم زدن تبديل به شتاب و عجله شد، ( مثل بيشتر كارهايي كه تا به حال انجام داده ام) به هر حال در آن فرصت باقيمانده شبانه روز كار كردم تا بتوانم به موقع موسيقي را برسانم.
يكي از نتايج اين شتاب اين شد كه شعر نهايي تيتراژ، نيمه شبِ قبل از ماه مبارک رمضان در استوديو مدرن با سروده اي از شاعر ارجمند حسين متوليان و خواننده آن، روز دوم! ماه مشخص شد و اینگونه جناب فريدون آسرايي با صداي پر احساسشان آنرا اجرا كردند.
موسیقی تیتراژ سه قسمت اول مجموعه سه دونگ سه دونگ، بدون كلام و صدای خواننده پخش شد كه ملودي خواننده را ايمان جعفري پويان نوازنده برجسته كلارينت به زيبايي نواخت و از قسمت چهارم ترانه با صداي خواننده و ميكس اوليه ! و از شب پنجم بالاخره با ميكس نهايي از تلويزيون پخش شد.
در اين بين گروه موسيقي سريال، صميمانه مرا ياري كردند كه از همه آنان ممنونم.
از صادق نوري، علي جعفري پويان،ناصر رحيمي، بهزاد خدارحمي، سينا جهان آبادي،سودابه شمس، داود منادي،آرش عادل پور، رحيم ناحي،ايمان جعفري پويان، شهرام ركوعي، محمد رضا صفي، مونيكا لران، تينا جامه گرمي، فريبا اسدي، افسانه رحماني، عامر شادمان، بيژن ارژن و...حاصل ماجراي موسيقي سريال سه دونگ سه دونگ آن شد كه شبهاي رمضان ميهمان خانه هاي مردم خوبمان باشم.
تجربه سريالهاي ماه رمضان و محرم براي من فراموش ناشدني است، چند بار ديگر آن را تجربه كرده بودم، سريالهايي چون: فقط به خاطر تو،كمكم كن، غريبانه، براي آخرين بار، روز رفتن و اين بار سه دونگ سه دونگ.
اميدوارم تلاش من و اندك بضاعتِ موسيقايي ام مورد پسند و رضايت مردم صبورمان قرار گرفته باشد كه هنرمندِ بي مردم به هيچ نمي ارزد و او هرچه دارد از لبخند رضايت هم ميهنان است.
غير از هنر كه تاج سر آفرينش است دوران هيچ منزلتي پايدار نيست
محمد مهدي گورنگي - مرداد1390